تنزیه خدا از مادیت (قرآن)از موارد تنزیه خداوند که در آیات قرآن بیان شده، تنزیه از مادیت است. ۱ - تنزیه از اوصاف مادهخداوند، منزّه از جسميّت و ديگر اوصاف مادّه: ۱. «... او تَأتِىَ بِاللَّهِ والمَلكَةِ قَبيلا • ... ولَن نُؤمِنَ لِرُقيّكَ حَتّى تُنَزّلَ عَلَينا كِتبًا نَقرَؤُهُ قُل سُبحانَ رَبّى هَل كُنتُ الّا بَشَرًا رَسولا؛ ... يا خداوند و فرشتگان را در برابر ما بياورى، ... ايمان نمى‌آوريم مگر آن‌كه نامه‌اى از سوى خدا بر ما فرود آورى كه آن را بخوانيم. بگو: «منزّه است پروردگارم (از اين سخنان بى‌معنا)! مگر من جز انسانى فرستاده از سوى خدا هستم؟!» چون درخواست مشرکان از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله مستلزم جسمانيّت خداوند است و جمله «سبحان ربّى» پاسخ چنين درخواست غير منطقى مى‌باشد، برداشت ياد شده، قابل استفاده است. ۲. «فَلَمّا جاءَها نودِىَ ان بورِكَ مَن فِى النّارِ ومَن حَولَها وسُبحنَ اللَّهِ رَبّ العلَمين؛هنگامى كه نزد آتش آمد، ندايى برخاست كه: پر بركت باد آن كس كه در آتش است و آن كس كه در اطراف آن است (فرشتگان و موسى)! و منزّه است خداوندى كه پروردگار جهانيان است!» «سبحان اللّه ربّ العالمين»، اخبار است به اينكه خداى متعال منزّه است از هر چه كه سزاوار خدايى او نيست تا موسى علیه‌السلام بداند: ۱. نداء مذكور،وحی از خداست. ۲. خداوند منزّه است از اينكه در آن مكان باشد و در جاى ديگر نباشد. ۲ - تنزیه از مشاهده محسوسخداوند، منزّه از رؤیت و مشاهده محسوس: ۱. «ولَمّا جاءَ موسى لِميقتِنا وكَلَّمَهُ رَبُّهُ قالَ رَبّ ارِنى انظُر الَيكَ قالَ لَن تَرنى ولكِنِ انظُر الَى الجَبَلِ فَانِ استَقَرَّ مَكَانَهُ فَسَوفَ تَرنى فَلَمّا تَجَلّى رَبُّهُ لِلجَبَلِ جَعَلَهُ دَكًّا وخَرَّ موسى صَعِقًا فَلَمّا افاقَ قالَ سُبحنَكَ تُبتُ الَيكَ وانا اوَّلُ المُؤمِنين؛و هنگامى كه موسی به ميعادگاه ما آمد، و پروردگارش با او سخن گفت، عرض كرد: پروردگارا! خودت را به من نشان ده، تا تو را ببينم. گفت: هرگز مرا نخواهى ديد. ولى به كوه بنگر، اگر تاب بياورد كه در جاى خود ثابت بماند، مرا خواهى ديد. امّا هنگامى كه پروردگارش بر کوه تجلى نمود، آن را همسان خاك قرار داد؛ و موسى مدهوش به زمين افتاد. چون به هوش آمد، عرض كرد: خداوندا. منزّهى تو (از اينكه با چشم تو را ببينم)! من به سوى تو بازگشتم. و من نخستين مؤمنانم.» ۲. «... او تَأتِىَ بِاللَّهِ والمَلكَةِ قَبيلا • ... قُل سُبحانَ رَبّى هَل كُنتُ الّا بَشَرًا رَسولا؛ ... يا خداوند و فرشتگان را در برابر ما بياورى، ... بگو: منزّه است پروردگارم (از اين سخنان بى‌معنا)! مگر من جز انسانى فرستاده از سوى خدا هستم؟!» ۳ - پانویس۴ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۹، ص۵۴، برگرفته از مقاله «موارد تنزیه خدا (تنزیه از مادیت)» |